Hoe verbeter ik mijn energielabel?
Mensen vragen mij wel eens: "Hoe verbeter ik mijn energielabel?"
Allereerst geldt voor een energielabel: hoe gedetailleerder de informatie over de isolatie en installaties, hoe beter dit is voor het label.
Het vaststellen van de isolatie kan bijvoorbeeld aan de hand van facturen van een verbouwing of een vergunningsaanvraag voor een aanbouw. Vaak staat er op dit soort documenten informatie die kan worden gebruikt voor de berekening. Bijvoorbeeld de dikte of het materiaal van de isolatie. Gegevens die onbekend zijn, worden forfaitair op bouwjaar bepaald. Deze zogenaamde conservatieve aanname is meestal nadeliger dan wanneer de exacte gegevens kunnen worden meegnomen. Een foto van de isolatie met daarop een rolmaat waarop de dikte kan worden afgelezen is ook toegestaan als bewijs.
Stappen om je energielabel te verbeteren
Om deze vraag verder goed te beantwoorden kijken we eerst hoe het energielabel wordt berekend.
Het energielabel is opgebouwd uit 4 cijfers:
- Energiebehoefte (EP1): hoe goed/ slecht is mijn woning geïsoleerd? Je kunt hierbij denken aan: dakisolatie, gevelisolatie, vloerisolatie en de isolatie van de ramen (enkel, dubbel, HR++) en deuren.
- Primair fossiel energiegebruik (EP2): hoe goed/ slecht zijn mijn installaties? Door welk type cv ketel wordt mijn woning verwarmd? Welk type verwarming (vloerverwarming of radiatoren)? Hoe wordt het warm tapwater opgewekt? Heeft de woning mechanische ventilatie en welke type?
- Aandeel hernieuwbare energie in % (EP3). Heeft de woning zonnepanelen, zo ja hoeveel en wat is de watt/ piek per paneel en de oriëntatie? Heeft de woning een warmtepomp?
- De kans op oververhitting/ temperatuuroverschrijding (TOjuli). Het energielabel geeft weer hoe zuinig / onzuinig de woning is maar ook of de woning in de zomer kans heeft op oververhitting. TOjuli geeft aan hoe groot het risico is op oververhitting. Met grotere kans op hittegolven zal het koelen van woningen ook steeds belangrijker worden!
De ep-indicatoren zijn gebaseerd op de Trias Energetica. De drie stappen van de Trias Energetica zijn basisvuistregels bij het duurzaam ontwerpen van gebouwen.
Deze drie stappen zijn:
- Beperk het energieverbruik door verspilling tegen te gaan; door goede isolatie van de buitenschil (gevels, daken en vloeren).
- Maak maximaal gebruik van energie uit duurzame bronnen, zoals wind-, water-, en zonne-energie; bijvoorbeeld door zonnepanelen.
- Maak zo efficiënt mogelijk gebruik van (fossiele) energiebronnen om in de resterende energiebehoefte te voorzien; bijvoorbeeld door lage temperatuurverwarming (in de vorm van vloerverwarming), het beperken van leidinglengten van warmwaterleidingen en leidingweerstand van verwarmings- en ventilatiesystemen of het gebruikmaken van een warmtepomp.
Het energielabel wordt berekend op basis van de hoeveelheid fossiele energie die de woning gebruikt. Hoe minder fossiele energie, hoe beter het energielabel. Hieronder kan je in het figuur zien wat doorgaans de volgorde is om de hoeveelheid fossiele energie uiteindelijk steeds meer te beperken naar uiteindelijk een energielabel A (of nog beter).
Het belang van kleine maatregelen: hoe ze je energielabel drastisch kunnen verbeteren
Bij de opname van het energielabel wordt elk element van de woning opgenomen in de softwareberekening. Dus elke vloer, elke gevel en elk dak maar ook elk raam, deur of paneel wordt afzonderlijk opgemeten. Is het element geïsoleerd en zo ja met welk type en wat is de dikte van de isolatie? Dit noemen ze ook wel de Rc-waarde van een isolatie. Hoe hoger de Rc-waarde hoe beter het is voor het energielabel. Voor glas geldt: hoe lager de U-waarde hoe positiever dit uitpakt voor het energielabel. Daarnaast wordt nog gekeken naar de oriëntatie van het element. Als een gevel op het zuiden is gesitueerd is dit immers beter dan het noorden.
Ook wordt in het rekenprogramma het nominaal vermogen van de cv ketel, de mechanische (WTW) ventilatie, (close-in) boiler of warmtepomp berekend. Hoe zuiniger de installaties hoe voordeliger dit uiteraard uitpakt voor het energielabel.
Technische aspecten die je energielabel beïnvloeden: van zonnepanelen tot bouwjaar
Tenslotte wordt gekeken naar zelf opgewekte energie: hoeveel en welk type zonnepanelen? Wat is de helling? Wat is de oriëntatie en in welke mate zijn ze geventileerd.
Andere zaken die nog worden meegenomen in de berekening en waar over het algemeen geen invloed op verandering is:
- de compactheid van de woning
- de gebruiksoppervlakte van de woning
- de perimeter (aantal meter gevel dat grenst aan buiten of aan een niet verwarmde ruimte
- type woning (appartement, tussenwoning/ twee onder een kap of vrijstaand)
- gebouwhoogte
- bouwwijze (beton, hout, metselwerk)
- bouwjaar
- overstekken boven ramen die zorgen voor schaduw
Al deze gegevens samen zorgen voor een uitkomst van het energielabel. Sommige zaken hebben meer invloed dan andere. Zo heeft doorgaans dakisolatie veel meer impact dan vloerisolatie op het energielabel. En is de stap van enkel naar dubbel glas veel groter dan van dubbel naar HR++ glas.
Het kan zijn dat het energielabel in het verleden is vastgesteld en dat daarna op installatietechnisch of isolatietechnisch gebied het een en ander is veranderd. Dit kan tot gevolg hebben dat uw woning een of meer labelstappen maakt. Maar dit hoeft niet altijd. Zoals je kunt zien op de figuur hieronder hebben alle energielabels een range.
Van label D naar A: welke maatregelen maken het verschil?
De range van energielabel D zit tussen de 250 en 290 kWh/m² per jaar. De berekening van de woning in dit voorbeeld heeft een energielabel D maar zit veel dichter bij de grens met energielabel E dan bij de grens met energielabel C. Kleine maatregelen kunnen dus wel een grote impact hebben op het label op het moment dat het zorgt dat het daardoor net over een grens naar het volgende label ‘kukelt’.
Wat zijn maatregelen die zorgen voor veel impact en dus een beter energielabel?
- dakisolatie
- van enkel glas naar dubbel of HR++ glas
- gevel- of spouwmuurisolatie
- het plaatsen van zonnepanelen
- van een gaskachel, CR of VR ketel naar een HR ketel met gaskeur
- van een CV ketel naar een (hybride) warmtepomp
- het plaatsen van een WTW installatie (al zal dit in de bestaande bouw vaak lastig te realiseren zijn).
Maatregelen die een gemiddelde impact hebben:
- vloerisolatie
- het vervangen van dubbel glas voor HR++ glas
- het vervangen van de oude deuren voor nieuwe geïsoleerde deuren
- Oude mechanische ventilatiebox op wisselstroom vervangen voor een nieuwe met een gelijkstroommotor.
Maatregelen die meestal minder impact hebben:
- het voorzien van radiatorleidingen van isolatie
- bodemisolatie
- het plaatsen van thermostaatknoppen aan de verwarming
- het vervangen van een oude close-in boiler voor een nieuwere en zuiniger exemplaar
- het waterzijdig inregelen van radiatoren
De impact van een maatregel hangt uiteindelijk af van verschillende factoren en van de situatie die als uitgangspunt wordt genomen.
Conclusie
Het verbeteren van je energielabel vergt wellicht wat inspanning en investering, maar de voordelen op de lange termijn zijn het meer dan waard. Met de juiste kennis en aanpak, zoals besproken in deze blog, kun je stappen maken naar een duurzamere en waardevollere woning.
Heb je specifieke vragen of behoefte aan persoonlijk advies over het verbeteren van je energielabel? Neem dan gerust contact met ons op!
